Праверка правамернасці надання шляхецкай годнасці дваранскімі дэпутацкімі сходамі Герольдыяй у другой палове XIX ст.

Abstract

Герольдыя была заснаваная ў Расійскай імперыі ў 1722 г. як дзяржаўная структура, якая займалася справамі дваранскага саслоўя. У яе абавязкі ўваходзіла складанне дваранскіх спісаў, назіранне за нясеннем дваранамі дзяржаўнай службы, кааптацыя ў дваранскае саслоўе асоб, якія дасягнулі адпаведнай прыступкі ў Табелі аб рангах, складанне гербаў. Пасля міністэрскай рэформы 1802 г. яна непасрэдна падпарадкоўвалася генерал-пракурору Сената. Герольдыя складалася з шэрагу экспедыцый: пошук і залічэнне ў дваранства, перамена прозвішчаў, уніфікаванне гербаў; узвядзенне ў чыны; рэвізія вызначэнняў дваранскіх дэпутацкіх сходаў і інш. З расійскіх тэрыторый па-за сферай кантролю Герольдыі знаходзілася толькі Вялікае княства Фінляндскае. Адной з задач Дэпартамента Герольдыі Сената было складанне дзяржаўных, губернскіх і мясцовых гербаў, а таксама гербаў расійскага дваранства і дваранства, прынятага ў рускае падданства. Для ажыццяўлення задачы, звязанай са зборам матэрыялу для складання гербаў і іх мастацкім выкананнем, было заснавана 10 чэрвеня 1857 г. гербавае аддзяленне Дэпартамента Герольдыі. Важным аспектам працы Герольдыі стала праверка рашэнняў дваранскіх дэпутацкіх сходаў аб зацвярджэнні ў дваранстве жыхароў беларускіх губерняў.

Историографический анализ кандидатских и докторских диссертаций, посвященных изучению проблемы аграрных реформ 1917–1921 гг. в украинских этнических землях, обусловлен, прежде всего, пересмотром советской исторической схемы Октябрьской революции и гражданской войны в СССР. В статье подведены итоги историографического обзора кандидатских и докторских диссертаций, посвященных политическим, социально-экономическим и правовым аспектам аграрных преобразований 1917–1921 гг. в Украине. Автором определены приоритеты изучения проблемы аграрной революции, социально-экономических (земельных) реформ периода Центральной Рады, Гетманата и Директории с учетом развития междисциплинарных исследований середины 1990 – 2010-х годов.