Інтэлігенцыя Савецкай Беларусі ў 20-х гг. XX ст. як аб`ект дзяржаўнай палітыкі (на прыкладзе добраахвотных краязнаўчых таварыстваў)

Abstract

Публікацыя закранае тэму ўзаемадзеяння інтэлігенцыі і ўлады ў БССР у 1920-я гг. Нацыя- нальная, у першую чаргу беларуская, інтэлігенцыя з’яўлялася аб’ектам дзяржаўнай палітыкі, якая мела разнастайныя мэты. З аднаго боку, гэта было выхаванне новай савецкай і супрацоўніцтва з прадстаўнікамі так званай старой інтэлігенцыі для паскарэння дзяржаўнага, сацыяльна-эканамічнага і культурнага будаўніцтва. З другога боку, шырокія колы інтэлігенцыі разглядаліся ўладай як патэнцыяльна небяспечнае асяроддзе, дзе маглі выкрышталёўвацца ва- рожыя тэндэнцыі. Таму за працай інтэлігенцыі вёўся пільны нагляд і ідэалагічны кантроль. Асабліва гэта бачна на прыкладзе масавых добраахвотных краязнаўчых арганізацый, якія ў 1920-х гг. складаліся з прадстаўнікоў інтэлігенцыі.

В статье рассматривается общественно-политическое движение учительства Беларуси во второй половине XIX – начале ХХ в. Показано, что система народного образования в данный период являлась мощным орудием политической борьбы. Раскрыта суть ограничительных мер со стороны властей в области кадровой политики, дана характеристика основных направлений общественно-политического движения учительства: участие в освободительном движении, кружковая и просветительская работа, организация съездов, обществ и др.