Некаторыя аспекты тэхналогіі вырабу познесярэдневечнага посуду Беларусі

Abstract

У святле стварэння нацыянальнага каларыту аграсядзіб паўстае пытанне адраджэнне традыцыйных начынняў для страваў, што стане важным элементам надання мясцовага каларыту іх інтэр’еру. Гэта патрабуе вывучэння пытанняў тэхналогіі вытворчасці посуду. Яна ўключае ў сябе пытанні складу фармовачнай масы, тэхнікі фармоўкі, спосабу абпалу і аздаблення паверхні. У фармовачнай масе непаліваных і паліваных начынняў 16–17 стст. дададзена ад 25 да 40% дамешкаў (натуральных – пясок, часам мергель, і штучных – жарства ці пясок, часам шамот). Фармаваўся посуд толькі на ручным (да 16 ст.) ці нажным крузе. Абпальваўся ў акісляльным, аднаўленчым ці нявытрыманым акісляльным асяроддзях пры тэмпературы ад 700 да 900°С. Для аздаблення паверхні ўжывалі абварванне, ангабіраванне, глянцаванне. Ва Усходнім рэгіёне палiвалася ўнутраная паверхня, а знешняя часта пакрывалася слоем белага ангобу пад палiву. У Заходнім рэгіёне ангоб ужываўся толькі для роспісу. Паводле тэхнікі нанясення арнаменту вылучаюць рыфлёны, штампаваны (у тэхніцы карбоўкі), наляпны, намаляваны арнамент, наколы, насечкі, пальцавы арнамент. Рэгіянальныя асаблівасці ёсць у складзе фармовачнай масы, перавагах у традыцыі аздаблення посуду ці яго арнаментацыі.