Қазақстандық мақта майы және ресейлік арыш майының негізінде теңестірілген май қышқылды құрамы бар өсімдік майлары қоспаларының жаңа түрлерін әзірлеу

Abstract

Мақалада қазіргі тамақ өнеркәсібінде дұрыс тамақтану үшін жаңа қоспалар түрі ұсынылған. Дұрыс тамақтану қағидалары мен ережелерін ұстануда адам ағзасы үшін биологиялық құндылық тұрғысынан функционалдық бағдарланған тамақ өнімдерінің, оның ішінде май өнімдерінің жаңа түрлері әзірленуде. Құрамында ω-6 және ω-3 май қышқылдары әртүрлі (мақта, жүгері, рапс және зығыр) өсімдік майларының құрамы қарастырылады. Жеке майлардың полиқанықпаған май қышқылдарының сапалық және сандық құрамы газ хроматографиясының көмегімен зерттелді. Жеке майлардағы май қышқылдарының арақаты- насы оңтайлы емес екені анықталды. Мақта және арыш майларындағы жеке май қышқылдарының сандық құрамы негізінде ω-3 және ω-6 май қышқылдарының арақатынасы 10:1 және 5:1 болатын қоспаларды алу үшін осы майлардың қоспаларының оңтайлы құрамы есептелді. Алынған өсімдік майларының қоспаларының үлгілері олардың органолептикалық және физико-химиялық көрсеткіштерін анықтау үшін зерттеулерден өтті . Сонымен қатар, алынған қоспалардың өлшенген сапа көрсеткіштері (қышқыл және асқын тотық мәндері) стандартталған мәндерден аспайды. Өсімдік майларының әзірленген мақта-арыш қоспаларында дұрыс тамақтану үшін ұсынылған деңгейлерге сәйкес келетін ω-6 және ω-3 полиқанықпаған май қышқылдары бар және өсімдік майлары негізінде тағамдық қоспалар жасау үшін пайдаланылуы мүмкін.

В настоящее время разрабатываются новые виды продуктов питания, в том числе жировые, функционально ориентированные с точки зрения биологической ценности для организма человека, придерживающиеся принципов и правил здорового питания. Рассмотрен состав растительных масел с различным содержанием ω-6 и ω-3 жирных кислот (хлопковое, кукурузное, рапсовое и льняное). Изучен качественный и количественный состав полиненасыщенных жирных кислот индивидуальных масел методом газовой хроматографии. Установлено, что соотношение жирных кислот, в индивидуальных маслах не является оптимальным. На основе количественного содержания индивидуальных жирных кислот в хлопковом и рыжиковом маслах, проведен расчет оптимального состава смесей этих масел для получения купажей с соотношением ω-3 и ω-6 жирных кислот 10:1 и 5:1. Измеренные показатели качества (кислотное и перекисное число) полученных купажей не превышают нормируемых значений. Разработанные хлопково-рыжиковые купажи растительных масел содержат ω-6 и ω-3 полиненасыщенные жирные кислоты на уровне, соответствующем рекомендуемому для питания, и могут быть использованы для создания биологически активных добавок на основе растительных масел.