Падрыхтоўка настаўніцкіх кадраў у Беларусі (другая палова XIX - пачатак XX стагоддзя)

Abstract

На працягу другой паловы XIX — пачатку XX стагоддзя ў Беларусі склалася пэўная сістэма прафесійнага навучання настаўніцкіх кадраў. Пры адсутнасці вышэйшых адбываўся працэс станаўлення і развіцця сярэдніх педагагічных навучальных устаноў, да якіх адносіліся настаўніцкія семінарыі, педагагічныя курсы і восьмыя педагагічныя класы жаночых гімназій. З мэтай падрыхтоўкі настаўнікаў гарадскіх і вышэйшых пачатковых вучылішчаў адкрыты настаўніцкія інстытуты, якія рыхтавалі лепшых для свайго часу спецыялістаў. Маючы нядрэнную матэрыяльна-тэхнічную базу для навучання, дастаткова кваліфікаваных выкладчыкаў, распрацаваныя планы і праграмы, настаўніцкія семінарыі і інстытуты забяспечвалі магчымасць атрымання будучымі педа­гогамі тэарэтычнай і практычнай падрыхтоўкі. Навучальныя ўстановы духоўнага ведамства (другакласныя і царкоўна-настаўніцкія школы, кароткатэрміновыя курсы) адносіліся да ніжэйшых. Разам з тым яны адыгралі станоўчую ролю ў павышэнні пісьменнасці сельскіх жыхароў. За гэтыя складаныя дзесяцігоддзі быў набыты каштоўны вопыт, створаны багаты арсенал формаў і метадаў прафесійнай адукацыі.

Во второй половине XIX — начале XX веков в Беларуси сложилась определенная система профессиональной подготовки учителей. В условиях отсутствия высшего образования происходил процесс становления и развития средних педагогических учебных заведений, включавших учительские семинарии, педагогические курсы и восьмые педагогические классы женских гимназий. Для подготовки учителей городских и высших начальных школ открывались учительские институты, готовившие лучших для своего времени специалистов. Имея хорошую материально-техническую базу для подготовки, достаточно квалифицированных преподавателей, разработанные планы и программы, учительские семинарии и институты давали возможность будущим учителям получать теоретическую и практическую подготовку. Учебные заведения духовенства (средние и церковно-учительские школы, краткосрочные курсы) были одними из самых низких. В то же время они сыграли положительную роль в повышении грамотности сельских жителей. За эти трудные десятилетия был накоплен ценный опыт, создан богатый арсенал форм и методов профессионального образования.