Асаблівасці паэтычнага светаадчування Міколы Мятліцкага

Abstract

У мінулым годзе споўнілася 30 гадоў з моманту жудаснай аварыі на Чарнобыльскай АЭС. Адным з першых паэтаў, хто ў далёкім 1986 г. актыўна адгукнуўся на гэту падзею, быў Мікола Мятліцкі. У шматлікіх зборніках паэзіі на чарнобыльскую тэму значна паглыбілася медытатыўнасць і філасафічнасць яго паэтычнага радка. Развагі творцы становяцца грунтоўнымі і па-хрысціянску мудрымі, хаця тэкставы матэрыял можа быць аднесены да розных часавых планаў – рэтраспектыўнага, інтраспектыўнага і цяперашняга. Ён выявіў сябе і як майстар партрэта (паэтыч- ная зыркасць дапамагае паэту ствараць тыповыя вобразы беларусаў), і як майстар дэталі (нiзкi вершаў «Згадкi ў хаце»). Паэт – цудоўны «пейзажыст» і ўмелы спалучальнік мясцовых падзей з падзеямі планетарнага маштабу: разглядаючы тэму адзіноты, актуальную для сучаснага літаратурнага працэсу, ён вырашае яе «па-беларуску» – з надзеяй на лепшае жыццё [14, c, 48]. Асаблівай увагі заслугоўвае паэтычны сінтаксіс М. Мятліцкага. Напрыклад, паўторы і паралелізм аўтар ужывае для больш значнага ўзмацнення ўздзеяння на чытача праз прыхаваны дыялог з ім. Асацыятыўнае ж мысленне паэта стварае грунт для вобразнай медытацыі. Своеасаблівая інтанацыйна-рытмічная будова некаторых вершаў выяўляецца ў зборніку «Бабчын: Кніга жыцця», бо «абапіраецца» не столькі на націскныя склады, колькі на ключавыя словы (як у акцэнтным вершы) [1, с. 15]. І пры ўсім гэтым, творы Мятліцкага набываюць грамадзянскую значнасць, бо праз сваё асабістае перажыванне творца панарамна паказвае горыч пакут усяго беларускага народа і яго імкненне адрадзіць сваю зямлю.