Першабытныя лясы Беларускага Палесся

Abstract

У артыкуле прыведзены вынікі даследавання і выдзялення першабытных лясоў на тэрыторыі Беларускага Палесся. Распрацавана класіфікацыя першабытных лясоў (некранутыя, непарушаныя, стараўзроставыя, высокаўзроставыя), у аснову якой пакладзены асаблівасці структуры ўсіх ярусаў фітацэнозу і ступень парушанасці. На падставе аналізу матэрыялаў лесаўпарадкавання, розначасовых тапаграфічных карт, аэра- і спадарожнікавых здымкаў, а таксама маршрутных палявых даследаванняў складзена карта першабытных лясоў (47,0 тыс. га) і малапарушаных лесабалотных масіваў (38,1 тыс. га). Пераважная большасць першабытных лясоў (89,4%) захавалася на асабліва ахоўваемых прыродных тэрыторыях і ўяўляе сабой нізкабанітэтныя цяжкадаступныя балотныя і забалочаныя хвойнікі ці пушыстабярэзнікі. Сухадольныя лясы складаюць толькі 1,9% ад агульнай плошчы першабытных лясоў на асабліва ахоўваемых прыродных тэрыторыях і 0,5% па-за іх межамі, бо іх фарміраванне магчыма толькі ва ўмовах адсутнасці ўплыву чалавечай дзейнасці на працягу жыцця некалькіх пакаленняў карэнных парод дрэў, што складае не менш за 300 гадоў. Гэта сведчыць пра неабходнасць удасканальвання прыродаахоўнага заканадаўства для іх захавання і аднаўлення, а таксама ўстанаўлення больш строгіх рэжымаў аховы для буйных лясных тэрыторый на працяглы час.